Marka Tescili Genel Bilgilendirme

20 Haziran 2019

Marka Nedir?

Marka, bir girişimcinin ticaret veya hizmet sektöründe kullandığı markaları diğer girişimcilerin markalarından ayırt edilmesini sağlayan işaretlerdir. Marka; bir ürüne, kuruluşa ya da hizmet türüne kimliğini veren ve onu rakiplerinden ayıran işaret, kelime, şekil, slogan ya da cümle olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla, bu bağlamda marka farklılaşmak demektir. Markalar, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında tescil edilen sınai mülkiyet hakkıdır. Kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her türlü işaret marka olabilir.

Markaların tescili zorunlu olmamakla birlikte, marka tescili, marka üzerindeki hakları ispatlayan ve marka ihlalini engelleyen en önemli araçtır. Tescilli marka, sahibine daha geniş bir koruma sağladığından faaliyette bulunulan bütün ülkelerde marka tescili önemle tavsiye edilmektedir. Bir markanın tescil ettirilmesi, özellikle aynı ya da karıştırılabilecek derecede benzer bir marka ile ihtilaf oluşması halinde daha güçlü bir koruma sağlamaktadır. Markalar, kullanılmaya başlandığı veya tescil başvurusunun yapıldığı gün itibariyle Sınai Mülkiyet Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu Haksız Rekabet Hükümleri kapsamında koruma altına alınmış olur.

Firmalara/şahıslara ait markaların tescil edilerek yasal korumaya alınması, işletme sahibine bu markayı tek başına kullanma hakkı verecektir. Bir başka deyişle, marka sahibi firmadan başka hiçbir firma yasal koruma altına alınan bir markayı kullanamaz. Markalar, bir başkasına devredilebilir, miras yoluyla başka kimselere devredilebilir veya kullanım hakkı için lisans sözleşmesine konusu olabilir. Ayrıca, rehin ve teminat olarak da gösterilebilir.

Ülkemizde, “marka patenti”, “isim patenti” ya da “isim tescili” olarak bilinen ve bu şekilde telaffuz edilen koruma türünün teorik anlamda tam karşılığı “marka tescili”dir. Marka tescil işlemi, halk dilinde genellikle “marka patenti”, “isim patenti” ya da “isim tescili” olarak telaffuz edilmekte ve bu şekilde bilinmektedir.

Markalar;

Firmaların varlıklardır.
Ürün/mal ve hizmetler için kalite simgesidir.
Tanıtım aracıdır.
Ürün/mal ve hizmetlerin kaynağıdır.

Marka tescilinin avantajları nelerdir?

Hukuki koruma sağlar.
Tescilli markanın rekabet gücü ve itibarı yüksektir.
com.tr uzantılı alan adı almanızı sağlar.
Bazı devlet teşviklerinden yararlanmanızı sağlar.
Kalite belgeleri almak için (TSE, CE vb) marka tescil belgesi veya başvurusu gereklidir.
Taklitlerinin ithalat ve ihracatının engellenmesi için gümrüklere başvuru yapılmasını sağlar.
Yurt dışı tescil işlemlerinizde tescil sürecini kolaylaştırır.
Bir bedel karşılığında devredilebilir veya kullanım lisansı verilebilir.
Markanızın aynısı ya da benzerinin bir başkası tarafından aynı iş kolundan alınmasını engeller.

Marka Patenti, İsim Patenti, İsim Tescili Nedir?
“Marka patenti”, “isim patenti” ya da “isim tescili” olarak bilinen koruma türünün teorik anlamda tam karşılığı “marka tescili”dir. Marka tescil işlemi, halk dilinde genellikle “marka patenti”, “isim patenti” ya da “isim tescili” olarak telaffuz edilmekte ve bu şekilde bilinmektedir.

Marka Ön Araştırması Nedir?

Tescili alınmak istenen bir markanın başvuru yapılmadan önce tescil edilebilirliği ile ilgili ön araştırmasının yapılması yararlı olacaktır. Marka başvurusu öncesi, tescili alınacak olan ibarelerin şahıs veya şirket adına tescile ya da başvuru ya konu olup olmadığına ilişkin ön araştırma yapılması mümkündür. Bu bağlamda, başvuru yapılmadan önce araştırma yapılması önemli bir husustur.

Marka Türleri Nelerdir?

Ticaret Markası : Ticaret markası, bir işletmenin imalat veya ticaretini yaptığı ürünleri/malları başka işletmelerin ürünlerinden/mallarından ayırt etmeye yarayan işaretlerdir. Ticaret markasının konusu, işletmenin üretimini veya ticaretini ya da hem üretimini hem ticaretini yaptığı mallardır. Üretim yapan firmaların ürün ve mallarına verdikleri isimler ticaret markalarıdır.

“AYD” markası otomotiv yedek parçaları kapsamında ürün ve mallar üzerinde kullanılan bir ticaret ve hizmet markasıdır.

Hizmet Markası: Hizmet markası, bir işletmenin hizmetlerinin diğer işletmenin hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işarettir. Üçüncü kişiler yararına yapılan hizmete ilişkin her türlü faaliyet ile ilgili başvurular hizmet markası olarak değerlendirilir. Hizmet sektöründe kullanılan markaların tescilinin alındığı marka türüdür.

“makinecim.com” markası, sınai mülkiyet hakları kapsamında kullanılan bir hizmet markasıdır.

Ortak Marka : Üretim, ticaret veya hizmet işletmelerinden oluşan bir grup tarafından kullanılan işarettir. Ortak marka, gruptaki işletmelerin mal veya hizmetlerini diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeye yarar. Bu nedenle ortak markanın sahibi, işletmeler topluluğudur.

“Tariş” markası, sınai mülkiyet hakları kapsamında kullanılan bir ortak markadır.

Ses Markası : Duyulduğu veya işitildiği zaman, belirli bir kuruluşun/işletmenin mal veya hizmetini çağrıştıran işaretlere, ses markası denir. Ses markası, insan kulağı tarafından algılanabilen markalardır. Bu markalar, tamamen ses yoluyla, ürünler için ayırt edici olabilirler ve tüketici için ürüne ilişkin bir çağrışım yaratabilirler.

“Aygaz” firmasına ait müzik sesi, sınai mülkiyet hakları kapsamında kullanılan bir ses markasıdır. Bir işaretin ses markası olarak tescilinin talep edildiği hallerde, işaretin elektronik ortamda dinlemeye ve saklamaya elverişli kaydının Kuruma sunulması gerekmektedir. Ses markası başvurularında, işaretin nota ile gösteriminin sunulması zorunlu değildir. Ancak işaretin nota ile gösteriminin mümkün olduğu hallerde, bu gösterim de başvuruyla birlikte sunulabilir.

Üç Boyutlu Marka : Bir işaretin üç boyutlu marka olarak tescilinin talep edildiği hallerde, tescil alınacak işaretin tek bir yönden veya farklı açılardan görünümünü içeren gösterimlerin sunulması gerekmektedir. Üç boyutlu gösterimlerin en fazla altı farklı açıdan görünümü içerecek ve üç boyutlu markanın bütünlüğünü bozmayacak nitelikte olması gerekir.

Yan tarafta 6 farklı açıdan görseli verilen ürünle/şekiller, sınai mülkiyet hakları kapsamında kullanılan üç boyutlu markalardır.

Renk Markası : Firmaların mal ya da hizmetlerini, diğer firmalara ait mal ve hizmetlerden ayırt edilmesi amacıyla belli bir rengi kullanan işletmeler için kullandıkları renk tonu sınai mülkiyet kapsamında bir markadır. . Milka çikolatalarının ürünlerinde kullandığı lila rengi bu tür markalar içinde en bilinenidir.

“Milka” ve “Fenerbahçe Spor Kulübü”ne ait görseller sınai mülkiyet hakları kapsamında kullanılan renk markalarıdır.

Hareket Markası : İşletmeler ya da kişiler ile özdeşleşen, yapıldığı veya gösterildiği durumlarda marka sahibini niteleyen/çağrıştıran hareketlerden oluşan marka türüdür. Nusr-et işletmelerinin sahibi olan Nusret Gökçe’nin “tuz ekme” hareketi ülkemizde en bilinen hareket markasına örnektir.

“Nusr-et” ve “Akbank”a ait görseller sınai mülkiyet hakları kapsamında kullanılan hareket markalarıdır.

Garanti Markası: Farklı işletmelerin ürettikleri mal ve hizmetlerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, coğrafi kaynaklarını ve kalitesini garanti etmeye yarayan ayırt edici işaretlerdir. TSE,TSEK,CE veya HELAL gibi standart işaretleri garanti markalarına örneklerdir. Garanti markasının temel özelliği, belirlenmiş standartları sağlayan bütün işletmelerce kullanılır olmasıdır. Garanti markası, bu markayı kullanma yetkisine sahip işletmeler tarafından üretilen mallar veya sunulan hizmetlerin belli ortak özelliklerini, kaynağını, kalitesini, bu amaçla kullanılan materyal veya teknikleri ve üretim, satış veya sunulma yöntemleri gibi önemli ayırıcı ortak özelliklerini garanti etmek amacıyla kullanılan bir marka türüdür.

“TSE” ve “CE” işaretine ait görseller sınai mülkiyet hakları kapsamında kullanılan garanti markalarıdır.

Koruma Markası: Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin hükümranlığı ile ilgili işaretler, devlet tarafından resmi kontrol ve garanti işareti olarak kabul edilmiş işaret ve adlandırmalar; devlete, mahalli idarelere ve diğer kamu tüzel kişilerine ait iktisadi nitelik arz etmeyen işaret ve adlandırmalar; ticaret ve hizmet markası olarak tescil edilemeyecek nitelikteki kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait işaret ve adlandırmalar; Bakanlar Kurulu kararı ile kamu yararına çalışır durumda bulunan derneklere ait işaret ve adlandırmalar; kamu yararı açısından korunması gereken diğer işaretler (siyasi parti amblemleri gibi) bu kapsamda korunmaktadır.

“Türkiye Maarif Vakfı” ve “Afad” sınai mülkiyet hakları kapsamında koruma markalarıdır

Tanınmış Marka: Tanınmış markaların, ulusal veya uluslararası düzenlemelerde yapılmış pek çok tanımı mevcuttur. Tanınmışlık her somut olayda farklılık gösteren, önceden belirlenmiş kriterlere uymayan ve zamanla değişen bir olgudur. Genel olarak tanınmış markalar “bir kişiye veya girişime sıkı bir biçimde bağlılık, güvence, kalite, reklam gücü, yaygın bir dağıtım ağına bağlı, müşteri ve diğer sübjektif ilgi ve ilişkiler ayrımı yapılmadan coğrafi sınır, kültür ve yaş farkı gözetilmeksizin aynı çevredekilerce refleks halinde beliren bir çağrışım” şeklinde tanımlanabilir.

“A-101” ve “GittiGidiyor” markaları sınai mülkiyet hakları kapsamında tanınmış markalarıdır.

Kimler Marka Başvurusunda Bulunabilir?

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları. (Marka tescil başvurusu için vergiye tabi olma zorunluluğu yoktur.)
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yerleşim yeri olan veya sınai ya da ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler.
Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dahilinde başvuru hakkına sahip kişiler.
Karşılıklılık ilkesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere sınai mülkiyet hakkı koruması sağlayan devletlerin uyruğundaki kişiler, Türkiye’de marka başvurusunda bulunma hakkına sahiptir.

Marka Başvurusu İçin Gerekenler Nelerdir?

Başvuru şahıs adına (gerçek kişi) yapılıyorsa; adı-soyadı, TC No, adres ve iletişim bilgileri ve varsa markaya ait logo örneği,

Başvuru tüzel kişi (şirketler, vakıflar, dernekler) adına yapılıyorsa; unvan, vergi dairesi ve vergi no, adres ve iletişim bilgileri ve varsa markaya ait logo örneği marka başvuruları için gereklidir.

Marka tescil başvurularına ilişkin yasal süreç şeması aşağıdaki gibidir:

Marka başvurularının yasal süreçleri şu şekildedir; şekli inceleme (başvuru evrakları kontrolü), başvurunun mutlak ret nedenleri kapsamında değerlendirilmesi (Kanun kapsamında tescil edilebilirliği ile ilgili yapılan inceleme), karara ve yayıma itiraz (marka başvurusuna itiraz var ise değerlendirme) ve başvurunun tescil edilmesi aşamalarından oluşmaktadır.
Marka Başvurusuna İtiraz: Resmi Markalar Bülteni’nde ilan edilen markalara, ilan tarihi itibariyle 2 aylık yasal süre içerisinde itiraz edilebilmektedir.

İtiraza Karşı Görüş/Savunma: Bir marka başvurusuna itiraz edilmesi durumunda, söz konusu itiraz marka başvuru sahibine veya marka vekiline bildirilir. Başvuru sahibi veya marka vekili itirazın bildirim (tebliğ) tarihinden itibaren 1 ay içerisinde karşı görüş/savunma dosyası gönderebilir.

Marka Başvuruları Ne Zaman Koruma Altına Alınır?
Markalar başvurunun yapıldığı tarih, saat ve dakika itibariyle koruma altına alınmış olur.

Marka Tescili Rüçhan Hakkı Nedir?
“Rüçhan” öncelik anlamına gelmektedir. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara (Paris Sözleşmesine veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması) taraf olan ülkelere yapılacak tescil başvurusu için Türkiye’deki başvuru rüçhan olarak gösterilebilir. Türkiye’de yapılan marka tescil başvuru tarihinden itibaren altı (6) ay süreyle aynı marka için yurt dışına yapılacak başvuru için rüçhan hakkından yararlanabilir. Örneğin, A firması, “XXX” markasının Türkiye tescili için 01.04.2019 tarihinde tescil başvurusu yapmış olsun, A firmasının anlaşmaya taraf yurt dışı ülkelerine yapacağı başvuru için 01.10.2019 tarihine kadar Türkiye’deki marka başvurusu rüçhan olarak gösterme hakkına sahiptir. Bu durumda yurt dışına yapılan başvurunun tarihi değişmeyecek ve Türkiye’de yapılan başvuru tarihi (01.04.2019) geçerli olacaktır. “Rüçhan Hakkı Belgesi” ücretini ödenerek Türk Patent ve Marka Kurumundan talep edilebilmektedir.

Marka Tescili Sınıflandırma Nedir?
Bir marka, hangi ürün/mal grubu veya hizmetlerde kullanılacaksa o iş kollarını tanımlayan sınıflar/emtialar kapsamında tescilinin alınması gerekmektedir. Marka tescil işlemlerinde mal/ürün ve hizmetleri tanımlayan toplam 45 sınıf/emtia listesi vardır. Söz konusu listede, ürün ve mallar 34 sınıf, hizmetler ise 11 sınıfta toplanmıştır. Bir başka deyişle, ilk 34 sınıf üretimi yapılan ürünleri ve malları yani üretim sektörünü; kalan 11 sınıf ise hizmetler sektörünü tanımlamaktadır.

Marka Tescili Muvafakatname (Muvafakat) Nedir?
“Muvafakat” kelime anlamı olarak “razı olma”, “olur verme” gibi anlamlara gelmektedir. 10 Ocak 2017’de yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu’yla birlikte marka tescil işlemlerinde “Muvafakat” verilmesinin önü açılmıştır. Buna göre, tescilli bir markanın sahibi olan şahıs veya şirketler, kendilerine ait aynı markanın tescili için bir başka şahıs veya şirkete muvafakat verebilmektedir. Bir marka başvurusu, önceki marka sahibinin başvurunun tesciline açıkça muvafakat ettiğini gösterir noter onaylı muvafakat sunulması durumunda aynı markanın tescili alınabilmektedir.

Marka Koruma Süresi ve Tescil Yenileme Nedir?
Marka koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 10 (on) yıldır. Marka tescili her on yılda bir yenilenmesi şartıyla kullanım hakkı sonsuz süre marka sahibine aittir. Yenilenmeyen markaları geçerliliği kaybetmekte, tescilin sağladığı haklardan yararlanılamamakta ve üçüncü kişilere karşı marka tescili hakkı ileri sürülememektedir.

Marka Tescilinin Sağladığı Haklar Nelerdir?
Tescilli bir markanın kullanım hakkı marka sahibine aittir. Marka tescili, sahibine, markanın tescil kapsamına giren aynı veya benzer mal veya hizmetlerle ilgili olarak karıştırılma ihtimali olan, tescilli markanın itibarından dolayı haksız avantaj elde edecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterine zarar verecek nitelikteki herhangi bir işaretin izinsiz kullanımını önleme hakkını vermektedir.

Marka sahibi, aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini görevli ve yetkili mahkemeden talep edebilir :

Markanın tescil kapsamına giren aynı mal ve/veya hizmetlerle ilgili olarak, tescilli marka ile aynı olan herhangi bir işaretin kullanılması.
Tescilli bir marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal ve/veya hizmetlerin aynı veya benzeri mal ve/veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından, işaret ile tescilli marka arasında ilişkilendirilme ihtimali de dâhil, karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılması.
Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsamına giren mal ve/veya hizmetlerle benzer olmayan, ancak Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle tescilli markanın itibarından dolayı haksız bir yarar elde edecek veya tescilli markanın itibarına zarar verecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikteki herhangi bir işaretin kullanılması.

Marka sahibi aşağıda belirtilen durumları yasaklatma hakkına sahiptir:

İşaretin mal veya ambalajı üzerine konulması.
İşareti taşıyan malın piyasaya sürülmesi veya bu amaçla stoklanması, teslim edilebileceğinin teklif edilmesi veya o işaret altında hizmetlerin sunulması veya sağlanması.
İşareti taşıyan malın ithal ya da ihraç edilmesi.
İşaretin, teşebbüsün iş evrakı ve reklamlarında kullanılması.
İşareti kullanan kişinin, işaretin kullanımına ilişkin hakkı veya meşru bir bağlantısı olmaması koşuluyla, işaretin aynı veya benzerinin internet ortamında ticari etki yaratacak biçimde, alan adı, yönlendirici kod, anahtar sözcük veya benzeri biçimlerde kullanılması.
İşaretin ticaret unvanı ya da işletme adı olarak kullanılması.
İşaretin hukuka uygun olmayan şekilde karşılaştırmalı reklamlarda kullanılması.

Marka hakkına tecavüze ilişkin cezai hükümler aşağıdaki gibidir:

Başkasına ait marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz ederek mal üreten veya hizmet sunan, satışa arz eden veya satan, ithal ya da ihraç eden, ticari amaçla satın alan, bulunduran, nakleden veya depolayan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Marka koruması olduğunu belirten işareti mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldıran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Yetkisi olmadığı hâlde başkasına ait marka hakkı üzerinde devretmek, lisans veya rehin vermek suretiyle tasarrufta bulunan kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Bu maddede yer alan suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde ayrıca bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
Bu maddede yer alan suçlardan dolayı cezaya hükmedebilmek için markanın Türkiye’de tescilli olması şarttır.
Bu maddede yer alan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır.
Başkasının hak sahibi olduğu marka taklit edilerek üretilmiş malı, satışa arz eden veya satan kişinin bu malı nereden temin ettiğini bildirmesi ve bu suretle üretenlerin ortaya çıkarılmasını ve üretilmiş mallara el konulmasını sağlaması hâlinde hakkında cezaya hükmolunmaz.

Tescilli bir markanın izinsiz kullanılması halinde, marka sahibinin sahip olduğu haklar nelerdir?

Tescilli bir markanın aynısının veya benzerinin, marka sahibinin (hak sahibi) izni olmaksızın bir başka şahıs veya firma tarafından kullanılması halinde, marka hakkına tecavüz söz konusu olmaktadır. Bu durumda marka tescil sahibi yasal olarak hakkını koruyabilir. Marka hakkına tecavüz edilmesi halinde, tescilli marka sahibi, markasına tecavüzün önlenmesini, sona erdirilmesini isteyebilir, tecavüzden doğan zararının tazmini için maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Tescilli markası tecavüze uğrayan şahıs veya firmalar, tecavüz sebebiyle yoksun kaldığı kazancını da marka hakkına tecavüz edenden talep edebilir. Yoksun kalınan kazancın hesaplanması şu şekildedir;

Marka hakkına tecavüz edenin haksız rekabeti olmasaydı, tescilli marka hakkı sahibinin, tescilli markasını kullanması ile elde edeceği muhtemel kazanç,

Marka hakkına tecavüz edenin, tescilli markayı haksız kullanmakla elde ettiği kazanç,

Marka hakkına tecavüz edenin, tescilli markayı, hak sahibi ile yapılacak bir lisans anlaşması ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması halinde ödemesi gereken lisans bedeli,
Bunun yanı sıra, tescilli marka sahibinin, tecavüz eden kullanımın durdurulması için ihtiyati tedbir talebinde bulunabilmesi de mümkündür.
Tescilli bir markaya tecavüz edilmesi halinde, marka hakkına tecavüz edenin; Başkasına ait marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz ederek mal üreten veya hizmet sunan, satışa arz eden veya satan, ithal ya da ihraç eden, ticari amaçla satın alan, bulunduran, nakleden veya depolayan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılması talep edilebilir.

Marka koruması olduğunu belirten işareti mal veya ambalaj üzerinden yetkisi olmadan kaldıran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Yetkisi olmadığı hâlde başkasına ait marka hakkı üzerinde devretmek, lisans veya rehin vermek suretiyle tasarrufta bulunan kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Markanın sağladığı haklar, üçüncü kişilere karşı, marka tescilinin yayım tarihi itibariyle hüküm ifade etmektedir. Marka başvurusunun Bültende yayımlanmasından sonra gerçekleşen ve marka tescilinin ilan edilmesi halinde yasaklanması söz konusu olabilecek fiiller nedeniyle başvuru sahibi, tazminat davası açma hakkına sahiptir.

Marka Tescil Hakkı Nasıl Sona Erer?
Marka hakkı, aşağıda sayılan nedenlerden birinin gerçekleşmesi halinde sona erer.

Koruma süresinin dolması ve markanın yasal süresi içinde yenilenmemesi,
Marka sahibinin marka hakkından vazgeçmesi durumunda marka tescil hakkı sona erer.

Markaların Devir, Lisans ve Miras Yolu İle İntikal İşlemi Nasıl Yapılır?
Tescilli bir marka veya henüz tescil edilmemiş bir marka başvurusu lisans, devir, miras yolu ile intikal, rehin, teminat, haciz veya diğer hukuki işlemlere konu olabilir.

Lisans: Marka hakkı, tescil edildiği mal veya hizmetlerin bir kısmı ya da tamamı için lisans sözleşmesine konu olabilmektedir. Lisans, inhisari lisans veya inhisari olmayan lisans şeklinde verilebilmektedir. İnhisarı lisans söz konusu olduğu zaman, lisans veren başkasına lisans verememekte ve hakkını açıkça saklı tutmadıkça, kendisi de markayı kullanamamaktadır. İnhisari olmayan lisans durumunda ise, lisans veren markayı kendi kullanabileceği gibi, üçüncü kişilere aynı markaya ilişkin başka lisanslar da verilebilmektedir. Lisans işlemi için; Lisans alan ve verenin imza ve beyanları, lisansa konu olan mal veya hizmetleri, marka tescil numarasını, marka adını, varsa lisans bedeli ve lisans süresini belirtir lisans sözleşmesi, lisans sözleşmesinin yabancı dilde olması halinde ilaveten yeminli tercüman tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi gereklidir.

Devir : Marka, tescil edilen veya başvuruda bulunulan mal veya hizmetlerin tümü veya bir kısmı için devredilebilmektedir. Devir işlemi için; devre konu marka tescil numarası ile marka adının yer aldığı, kısmi devirler için devredilen mal veya hizmetlerin belirtildiği noter onaylı marka devir sözleşmesi, devir sözleşmesinin yabancı dilde olması halinde yeminli tercüman tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi gereklidir.
Miras Yolu İle İntikal : Tescilli bir marka miras yolu ile intikal edebilmektedir. Miras yolu ile intikal halinin sicile kaydı için; mirasçılık belgesi veya noter tarafından onaylanmış örneği, mirasçılık belgesinin yabancı dilde olması halinde ilaveten yeminli tercüman tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi gereklidir.

Marka Tescil Nevi ve Unvan Değişikliği Nedir?
Marka tescil nevi değişikliği veya unvan değişikliği ; marka tescil hak sahibi olan şirketlerin unvanındaki değişiklik anlamına gelmektedir. Marka tescil sahibi şirketlerin unvanlarında bir değişiklik olması durumunda, söz konusu değişikliğin Türk Patent ve Marka Kurumuna bildirilmesi ve tescilli markaların yeni unvan adına kayıtlara alınması talep edilmelidir.

Marka tescili unvan veya nevi değişikliği işlemi için, unvan veya nevi değişikliği gösterir Ticaret Sicil Gazetesi gerekmektedir.

Yurtdışı Marka Tescil (Uluslararası marka tescil) İşlemi Nasıl Yapılır?
Tescili alınan bir marka hangi ülkede tescil edilmişse o ülke sınırları içerisinde koruma altına alınmış olur. Örneğin, Türkiye’de tescil edilen bir marka ülkemizin ulusal sınırları içerisinde yasal korumadan yararlanır. Başka bir ifadeyle, marka tescilinden doğan haklar, sadece tescilin yapıldığı ülkede koruma sağlamaktadır. Eğer markanın yurtdışında da korunması isteniyorsa, koruma talep edilen ülkelerde de tescil ettirilmesi gerekmektedir. Tescil talep edilen ülke ofislerine tek tek başvuru yapılabileceği gibi, Madrid Sistemi kullanılarak tek bir başvuru ile birden çok ülkede koruma elde edilebilmesi mümkündür. Yurtdışı marka tescil işlemleri aşağıdaki yollarla yapılabilmektedir :

Ülkemizin de taraf olduğu Madrid Protokolü kapsamında uluslararası marka başvurusunda bulunabilir. Madrid Protokolü’ne dünya genelinde taraf olan 103 ülke taraftır. 103 ülke içerisinde hangi ülkelerden tescil alınmak isteniyorsa o ülkeler tercih edilerek başvuru yapılabilir. Uluslararası tescil işlemlerinde en avantajlı ve en fazla tercih edilen sistemdir. Tek bir başvuru yapılarak, tek bir dil kullanılarak ve tek bir ücretle birden fazla ülkede uluslararası tescilini gerçekleştirmek mümkündür. Bu sistemle (Madrid Protokolü) uluslararası tescil başvuru yapabilmek için, öncelikle Türkiye’de (menşe ofis) tescilli bir markanın veya bir marka başvurusunun bulunması zorunludur.
Avrupa Birliği Markası (European Union Trade Mark - EUTM) için başvuru yapılabilir. Avrupa Birliği Markası, Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin tamamında geçerli olan bir marka türüdür. İnceleme ve tescil sistemleri Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (European Union Intellectual Property Office- EUIPO) tarafından yürütülmektedir. Avrupa Birliği Markası başvuruları, doğrudan Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi’ne, Birliğe üye ülkelerin marka-patent ofislerine ya da Madrid Protokolü çerçevesinde uluslararası büroya yapılabilmektedir. Tescil edilen Avrupa Birliği Markası, sahibine bütün üye ülkelerde geçerli eşit haklar sağlamaktadır. Bu başvuruda Madrid Protokolü’nde olduğu gibi ülke seçimi söz konusu değildir. Başvuru herhangi bir Avrupa Birliği (AB) ülkesinde reddedilmesi halinde, mevzuat gereği diğer AB üyesi ülkelerde de reddedilmiş sayılacaktır. Bu tür durumlarda, marka başvurusu tüm AB üyesi ülkelerde ulusal başvuruya dönüştürülebilir.
OAPI Sistemi kapsamında Fransızca konuşan Afrika ülkelerinde tescil için başvuru yapılabilir. Toplu bir başvuru sistemi olup üye ülkelerin tamamında başvuru yapılmış sayılır. Herhangi bir üye ülkede başvurunun reddedilmesi diğer üye ülkeleri de etkilemektedir. OAPI sistemi kapsamında yapılacak tescil başvurusu Madrid sistemi üzerinden yapılabilmektedir. Bu sisteme üye ülkelere ulusal başvuru yapılamamaktadır.
ORIPO Sistemi kapsamında İngilizce konuşan Afrika ülkelerinde tescil için başvuru yapılabilir. Herhangi bir üye ülkede başvurunun reddedilmesi diğer üye ülkeleri de etkilemektedir. Bu sisteme üye olan ülkelerin büyük çoğunluğu aynı zaman da Madrid Protokolü’ne de taraftır. ORIPO Sistemi işleyişinde sorunlar olduğu için tescil işlemleri için tercih edilmemektedir.
Yukarıda belirtilen anlaşmaların dışında, tescil alınacak ülke ofislere doğrudan başvuru yapılabilir. Bu tür başvuruların, tescil alınacak ülkede yerleşik marka vekilleri aracılığıyla yapılması zorunludur.

Bilindiğiniz üzere, ulusal ve uluslararası kuruluşlar her yıl “marka değeri” raporlarını açıklayarak markaların piyasa değerlerini rakamsal olarak kamuoyuna ilan edilmektedir. Örneğin, marka danışmanlığı şirketi Brand Finance’in 2018 yılının en değerli markalarını açıkladığı raporuna göre e-ticaret markası Amazon’un marka değeri 150.8 milyar dolar, teknoloji markası Apple’ın marka değeri 146.3 milyar dolar, perakende markası Walmart’ın marka değeri 150.8 milyar dolardır.

Brand Finance’in ülkemiz Türkiye’de yaptığı araştırma sonuçlarına göre ise, Türk Hava Yolları (THY) 1 milyar 735 milyon dolar marka değerine, Ziraat Bankası 1 milyar 637 milyon dolar marka değerine, Garanti Bankası 1 milyar 344 milyon dolarlık marka değerine sahiptir.

Firmalarınızın en değerli varlıkları arasında yer alan ve tüketici/alıcılarla sizi buluşturan markalarınızın yasal korumaya alınması ve tescil edilmesi en önemli hususlardan biridir. Bu bağlamda, 2005 yılından bu yana marka/patent tescil işlemleri (Sınai Mülkiyet Hizmetleri) kapsamında hizmet veren Vizyoner Patent, kurulduğu günden bu yana binlerce markanın tescil edilmesine danışmalık hizmeti vermiştir.

Vizyoner Patent
Sınai Mülkiyet Ekibi